De meeste kinderen hebben van zichzelf het vermogen te leren wat kan en wat niet kan. Ze weten al vrij snel wat mag en wat niet mag. Ze leren van hun ervaringen. Kinderen met ADHD hebben een aandachtsstoornis en die belemmert hen die inwendige structuur op te bouwen. Bij hen duurt het veel langer, vandaar die ongeremdheid. Zij hebben dus veel langer

duidelijke uitwendige structuur nodig. Het aanbrengen van structuur is dus van groot belang. De structuren die de ouders aanbrengen, scheppenorde en duidelijkheid. Zij stellen grenzen aan de vrijheid en geven regels voor het gedrag van het kind, zonder dat daarbij de eigen identiteit van het kind wordt verloochend. Bij het aanbrengen van structuur moet aan de volgende zaken gedacht worden:

– zorgen voor een rustige en stabiele leefomgeving

– ordening aanbrengen in de dag

– opdrachten in deeltaken geven

– structuur in het taalgebruik van de opvoeder

Dus structuur in de ruimste zin van het woord: in handelen, tijd, taal en ruimte.

Structuur in handelen betekent: zorgen voor regelmaat, vaste routines. Vaste regels bij het opstaan, wassen, aankleden, eten, naar school gaan. Ook moet er gedacht worden aan vaste regels voor het opruimen van speelgoed. Al gauw ligt er overal wat. Hoe meer speelgoed over de vloer verspreid ligt, hoe onoverzichtelijker het wordt voor een kind met ADHD.
Structuur in het aanbieden van speelgoed kan het kind helpen zelf overzicht te houden Vaste regels voor de tijden van opstaan, eten, televisie kijken en slapen  gaan, zorgen voor structuur in tijd.
Structuur in taal betekent: korte, duidelijke zinnen gebruiken. Vooral bij het geven van een opdracht of als het kind iets verboden wordt. Meerdere opdrachten worden verwarrend dus kun je het kind het beste één opdracht tegelijk geven.
Structuur in ruimte houdt in dat alles zijn vaste plaats heeft in huis.Bijvoorbeeld ieder zijn vaste plaats aan tafel.

2. Geef het kind een aanmoedigingspremie in plaats van straf

Belonen werkt beter dan straffen, zeker bij een kind met ADHD. Deze kinderen worden al vaak genoeg op hun vingers getikt vanwege hun ongeremde, impulsieve en/of onnadenkende gedrag. Belangrijk is om alert te zijn op goede gedragingen, hoe miniem ook, en deze ter plekke te belonen. Negatieve gedragingen moeten voor zover mogelijk is, genegeerd worden. Positieve aandacht zal op den duur doorwerken en het gevoel van eigenwaarde! Voor het bereiken van veranderingen is een positief stimulerende, versterken, consequente aanpak noodzakelijk.

3. Toon begrip

Agressie, drift, angst en verdriet zijn steeds terugkomende emoties die veel begrip vragen. Agressie en drift vragen om een kalme, rustig doortastende houding. Een agressief of driftig kind kun je bij anderen weghalen en vragen wat er aan de hand is. Vaak kunnen kinderen zelf in hun kwaadheid helemaal niets meer zeggen. Als de emoties gezakt zijn, kan samen met de anderen gepraat worden. Bij angsten en verdriet zijn kinderen geneigd zich terug te trekken, vooral als ze merken dat anderen hen niet begrijpen. Voor hen is het belangrijk dat ze thuis een veilige haven hebben waar ze hun emoties kwijt kunnen.
4. Heb Geduld

Door het bieden van structuur, het geven van positieve aandacht en het tonen van geduld, zal het geduld van ouders steeds minder op de proef gesteld worden. Wanneer ouders toch hun geduld verliezen, is het het beste om even weg te gaan of het kind weg te sturen. Dan gebeuren er geen dingen die ouders achteraf eigenlijk niet wilden.

5. Geef blijk van je liefde

Al het voorgaande moet verpakt zijn in onvoorwaardelijke liefde. Een schouderklopje of een hij over de bol zijn kleine dingen die een ouder kan doen om het kind te laten weten dat het van hem of haar houdt.

6. Geef het kind meer directe feedback en laat meteen merken wat de
consequenties zijn van zijn gedrag.

Kinderen met ADHD lijken zich veel meer dan andere kinderen te worden beïnvloed door de gebeurtenissen van het moment. Het is daarom belangrijk dat de ouders deel gaan uitmaken van dat moment, want anders zullen ze weinig invloed kunnen uitoefenen op het kind met ADHD. Kinderen met ADHD gaan al snel op zoek naar andere bezigheden als de opdracht waar zij op dat moment mee bezig zijn, eentonig of saai is en weinig beloning oplevert. Om een kind aan de opdrachten te blijven laten werken, moet het kind bij positief gedrag positieve feedback krijgen. Hierdoor wordt het voor het kind de moeite waard om aan de opdracht te blijven werken. Zo moet ook vastgesteld worden wat de onaangename gevolgen zijn als het kind iets anders gaat doen dan het is opgedragen. Hetzelfde geldt als ouders negatief gedrag willen proberen te veranderen. Het kind moet snel beloond worden als het zich goed gedraagt en er moet positieve feedback gegeven worden.

Positieve feedback kan gegeven worden door het te prijzen en complimentjes te geven, mits daarbij ook uitdrukkelijk en precies wordt gezegd wat het was. Dit kan ook gebeuren in de vorm van lichamelijke genegenheid. Soms is het nodig het kind een extra beloning te geven. Het kind mag dan bijvoorbeeld iets extras hebben of doen of er kan een systeem bedacht worden waarbij het kind punten kan behalen om iets extras te krijgen. Alleen prijzen is niet voldoende om het kind te motiveren aan de opdracht te blijven werken en hoe sneller de feedback wordt gegeven, des te meer effect deze heeft.

7.  Geef het kind geregeld feedback

Kinderen met ADHD hebben er niet alleen baat bij als zij snel feedback over hun gedrag krijgen en weten wat de gevolgen zijn, maar ook als dit met een zekere regelmaat gebeurt. Snel feedback, een beloning of straf kan nuttig zijn, zelfs als dit maar zo af en toe wordt gedaan, maar het kind is er nog meer bij gebaat als dit vaak gebeurt.

8. Zorg voor gevolgen die een grotere invloed hebben

Er zijn voor kinderen met ADHD duidelijkere en krachtigere gevolgen nodigdan voor andere kinderen om hem aan te sporen zijn werk te doen, de regels op te volgen of zich goed te gedragen. Deze gevolgen kunnen de vorm hebben van lichamelijke genegenheid, privileges, iets lekkers, munten of punten, een kleinigheidje zoals speelgoed of iets voor een verzameling en soms zelfs geld.

9. Visualiseer tijd en overbrug tijd waar nodig

Kinderen met ADHD hebben een achterstand in hun ontwikkeling van een inwendig besef van tijd en toekomst. Omdat zij niet eenzelfde besef van tijd hebben als kinderen zonder ADHD, kunnen zij niet goed overweg met opdrachten waarvoor een tijdslimiet geldt en waarvoor zij zich moeten voorbereiden. Zij hebben een hulpmiddel nodig dat hen helpt herinneren hoeveel tijd zij hebben voor een bepaalde taak. Een kind krijgt bijvoorbeeld

twintig minuten om zijn kamer op te ruimen, je kunt dan een kookwekker neerzetten op twintig minuten op een zichtbare plaats in de kamer van het kind. Het kind moet verteld worden dat de wekker er staat en waar het staat. Voor opdrachten die meer tijd in beslag nemen, zoals het maken van een verslag, is het belangrijk dat de tijd overbrugt wordt. Dit houdt in dat de opdracht in kleinere dagelijkse taken onderverdeeld moet worden, zodat het kind elke dag een deel van de totale opdracht af kan krijgen.

Zonder deze hulpmiddelen zal het kind met ADHD waarschijnlijk pas op het laatste moment aan de opdracht beginnen, waardoor het vaak onmogelijk wordt om het goed te doen.

10.  Visualiseer belangrijke informatie op de prestatieplek

Zoals al eerder genoemd is het werkgeheugen, of het vermogen om de informatie die nodig is om een opdracht uit te voeren te onthouden, bij kinderen met ADHD veel minder goed ontwikkelt. Om het kind daarbij te helpen is het handig om belangrijke informatie voor het kind te visualiseren op de plaats waar de opdracht moet worden uitgevoerd. Op die plaats kan bijvoorbeeld een kaart neergezet worden waarop belangrijke regels en geheugensteuntjes geschreven zijn.

Bijvoorbeeld: Blijf doorwerken’ of ‘vraag om hulp als je dat nodig hebt.
Met geheugensteuntjes kunnen problemen aangepakt worden die het kind op de prestatieplek heeft.

11. Visualiseer de motivatie op de prestatieplek

Kinderen met ADHD hebben niet alleen moeite met het internaliseren* van tijd en regels maar ook van motivatie. Zij kunnen niet de inwendige motivatie verzamelen die nodig is om werk te blijven doen dat vervelend en saai is, veel inspanning vergt of lang duurt. Dit tekort aan intrinsieke (wezelijke) motivatie kan grotendeels worden overwonnen door het kind van buitenaf te motiveren door middel van een aanmoedigingspremie, een beloning of een complimentje als het kind zich gedraagt, zich aan zijn opdracht houdt en de regels opvolgt, wat het kind dan ook moeilijk vindt. Zo creëer je een win-win- situatie.

(* Het eigen maken van vaardigheden, menskwaliteiten, ervaringen, aanleg, kennis en gevoel.)

12. Visualiseer gedachten en het oplossen van problemen

Kinderen met ADHD lijken niet zo goed te kunnen omgaan met opgeslagen informatie als andere kinderen op het moment dat zij moeten stoppen om na te denken over een situatie of een probleem. Ze reageren impulsief, zonder te overwegen welke mogelijkheden ze hebben.

Deze kinderen kunnen geholpen worden door manieren te zoeken waarmee het probleem en de mogelijke oplossingen gevisualiseerd worden. Een kind moet bijvoorbeeld een opstel schrijven voor school. Je kunt het kind dan in een tekstverwerkingsprogramma alles laten opschrijven wat bij hem/haar opkomt. Op deze manier krijgen de gedachten van het kind een plaatsje in plaats van dat het deze weer vergeet. Het kind kan nu letterlijk met zijn/haar ideeën spelen.

13. Streef ernaar consequent te zijn

Bij de aanpak van het gedrag van het kind moet steeds dezelfde strategie gevolgd worden. Consequent zijn betekent letten op de volgende vier belangrijke punten:

– Wees altijd consequent, nee blijft nee, ja blijft ja!

– Geef niet te gauw op als er net met een nieuw gedragsveranderend programma is
begonnen.

– Reageer op dezelfde manier, zelfs als de omgeving verandert.

– Zorg dat beide ouders dezelfde methoden toepassen.

14. Geen woorden, maar daden

Kinderen met ADHD hebben geen gebrek aan intelligentie, vaardigheden of verstand, dus alleen maar tegen het kind praten zal geen verandering  brengen in de onderliggende neurologische problemen waardoor het kind zo ongeremd is. Het kind is veel gevoeliger voor de gevolgen en de feedback die ouders gebruiken en veel minder gevoelig voor argumentatie dan een kind zonder ADHD.

15. Bereid je voor op probleemsituaties

Boodschappen doen in een winkel kan problemen opleveren. Het kind begint bijvoorbeeld alle verpakkingen op te maken, spullen van de planken te halen, ondanks dat de ouder hem/ haar waarschuwt. Deze ellende kan de ouder bespaard blijven door zelf ruim van te voren te bedenken hoe deze problemen het beste aangepakt kunnen worden. Zo kan een actieplan ontwikkeld worden voordat de probleemsituatie zich voordoet. Het kind moet vooraf verteld worden wat de ouder van plan is als het fout gaat en moet daar ook naar handelen als er een probleem ontstaat.

16. Denk eraan dat het kind “een handicap” heeft

Ouders van een moeilijk opvoedbaar kind met ADHD vergeten soms de problemen van hun in de juiste verhoudingen te zien. Zij worden boos, in verlegenheid gebracht of raken gefrustreerd als hun opvoedingsmethode in eerste instantie niet lijkt te lukken. Soms vallen ze zelfs terug tot kinderlijk gedrag en gaan op een kinderlijke wijze staan redetwisten. Een manier voor ouders, om in alle omstandigheden het hoofd koel te houden, is te proberen om een psychologische afstand tussen ouder en de problemen van het kind te bewaren.

17.  Trek je de problemen of de stoornis van het kind niet persoonlijk aan.

Ouders moeten zichzelf niet toestaan om hun gevoel van eigenwaarde en persoonlijke waardigheid afhankelijk te maken van het feit dat zij een argument of conflict met het kind heeft ‘gewonnen’. Voor ouders is het belangrijk om kalm te blijven en de problemen te benaderen met een zekere humor.

18. Oefen vergevingsgezindheid

– Sluit de dag af met je kind door de dag door te nemen, geef blijk van liefde…
“Morgen is er weer een nieuwe dag”

– Elke dag, nadat het kind naar bed is gebracht of voordat je als ouders gaat slapen, even
de tijd nemen om de dag te overdenken en het kind eventuele overtredingen die het die
dag gemaakt heeft te vergeven.

– Als ouders andere mensen vergeven wanneer zij het ongewenste gedrag van het kind
verkeerd hebben begrepen en zodanig hebben gereageerd dat ouders of kind zich
beledigt voelen.

– Vergeef je eigen fouten, die je als ouder hebt gemaakt in de aanpak van het kind.

Tips bij pubers/ (jong)volwassenen